AAI Yojana महाराष्ट्र सरकारने महिलांना आर्थिकदृष्ट्या सशक्त बनवण्यासाठी आणि पर्यटन क्षेत्रातील व्यवसाय सुरू/विस्तार करण्यास मदत करण्यासाठी ‘आई कर्ज योजना २०२५’ राबवली आहे. या योजनेअंतर्गत महिलांना बिनव्याज कर्ज प्राप्त होणार आहे ज्याची मर्यादा १५ लाख रुपये आहे. या योजनेंतर्गत सरकारचं उद्दिष्ट आहे की महिला उद्योजकांना आर्थिक ताण न घेता व्यवसाय सुरू करता येईल व त्यांना स्वावलंबी बनवता येईल.
योजना कशी कार्य करेल
या योजनेंतर्गत सरकार कर्जावरील व्याज पूर्णपणे भरून काढेल. त्याचा अर्थ असा की महिला उद्योजकांना फक्त मूळ कर्जाची रक्कम परत करावी लागेल. व्याज भरण्याची ही जबाबदारी शासनाची असेल. हे व्याजभरणे हे कर्ज परतफेड होईपर्यंत किंवा सात वर्षांपर्यंत किंवा एकूण व्याज ₹४.५० लाख इतकी झाल्यावर थांबेल, जे घटना आधी पूर्ण होईल. त्याचप्रमाणे, जर एखादी महिला पर्यटन व्यवसायात असून व्यवसाय सुरू होताच विमा करायचा असेल, तर पहिल्या पाच वर्षांचा विमा हप्ता शासन भरून देणार आहे.
कोणत्या प्रकारच्या व्यवसायांसाठी ही योजना आहे
ही योजना फक्त विविध पर्यटन व्यवसायांमध्ये कार्यरत असलेल्या महिलांसाठी आहे. त्यात होम-स्टे, लॉज, रिसॉर्ट, निवास-भोजन व्यवस्था (Bed & Breakfast) यांसारख्या निवासाच्या सोयी, हॉटेल, रेस्टॉरंट, फास्ट फूड, बेकरी, महिला कमन किचन या खाद्य व्यवसाय, प्रवास-वहन, मार्गदर्शक सेवा, हस्तकला विक्री, स्मरणिका दुकाने, योग व आयुर्वेद वेलनेस केंद्रे तसेच कॅफे यांचा समावेश आहे. त्याचप्रमाणे साहसी पर्यटन, कृषी-पर्यटन व आदिवासी पर्यटन या उपक्रमांनाही या योजनांचा लाभ मिळू शकतो.
अर्जासाठी लागणाऱ्या अटी
योजनेचा लाभ घेण्यासाठी अर्जदार महिला महाराष्ट्राची रहिवासी असावी. तिचा पर्यटन व्यवसाय तिच्या मालकीचा व तिच्या मार्गदर्शनाखाली चालणारा असावा. संबंधित व्यवसाय पर्यटन संचालनालयाच्या अधीन नोंदणीकृत असावा. व्यवसायात जिथे आवश्यक असेल तिथे व्यवस्थापन व कामकाजात पर्याप्त महिला सहभाग असेल असे अपेक्षित आहे.
अर्ज कसा करावा
प्रथम टप्पा आहे पात्रता प्रमाणपत्र (Letter of Intent – LOI) प्राप्त करणे. महिला अर्जदाराने पर्यटन संचालनालयात अर्ज सादर करावा, त्यानंतर तपासणीनंतर LOI दिले जाईल. दुसऱ्या टप्प्यात LOI मिळाल्यानंतर तिच्या जवळच्या मान्यताप्राप्त बँकेत कर्जासाठी अर्ज करता येईल. अर्ज करताना किंवा कोणतीही अधिक माहिती किंवा मदत पाहिजे असल्यास, थेट पर्यटन विभाग किंवा अधिकृत बँकेशी संपर्क करावा. एजंट किंवा दलाल यांच्याद्वारे न करता लागू पडणाऱ्या अधिकाऱ्यांशी थेट व्यवहार करणे जास्त सुरक्षित ठरेल.
या योजनेचे फायदे आणि अर्थ
ही योजना महिला उद्योजकांना व्यवसाय सुरू करण्यासाठी गरजेचा आर्थिक बळ देईल. व्याजाच्या ताणाने ग्रस्त न होता व्यवसायाचा प्रारंभ करता येईल. विमा संरक्षण असल्यामुळे काही धोक्याच्या परिस्थितीत संरक्षण मिळणार आहे. ही संधी पर्यटन क्षेत्रात स्थिर व्यवसाय करण्याची आहे ज्यातून स्वावलंबन वाढेल आणि पुढील आर्थिक वर्षांत वृद्धीची शक्यता देखील आहे.
DISCLAIMER
ही माहिती लेख प्रकाशित करण्याच्या वेळी अधिकृत स्रोतांवरून उपलब्ध असलेल्या घोषणांवर आधारित आहे. योजना-अटी, मर्यादा, पात्रता व इतर तपशील भविष्यात बदलले जाऊ शकतात. कोणतीही आर्थिक निर्णय घेण्यापूर्वी किंवा कर्जासाठी अर्ज करण्याआधी संबंधित विभाग किंवा अधिकृत अधिकारी यांची माहिती प्रत्यक्षात तपासणे आवश्यक आहे.
